Historia, etapy rozwoju i koncepcja Rodzinnego Przedszkola Społecznego, które działało pod skrzydłami Stowarzyszenia TU w latach 2001 – 2010 roku, a wcześniej alternatywnej formy wychowania przedszkolnego – Rodzinnego Klubiku Miłośników Lasu (1996 – 2000), posłużyły do stworzenia modelu małego przedszkola. Doświadczenia te zostały wykorzystane w realizowanych przez Stowarzyszenie Rodziców TU partnerskich projektach unijnych: Mazowieckie Małe Przedszkola i Nasze Mazowieckie Małe Przedszkola. Według własnego modelu małego przedszkola zakładaliśmy kolejne placówki przedszkolne: Małe Przedszkole w Jeziórku, Gabryelinie, Mysiadle, Kochanówce, Karolewie, Jeziorze… W sumie ponad 40. Oto cechy tego modelu:
Przedszkole blisko domu
Zależy nam, aby w naszych Małych Przedszkolach dzieci czuły się bezpiecznie. Przedszkole, dzięki kameralnej i ciepłej atmosferze, jest „przedłużeniem domu rodzinnego”, znajduje w pobliżu miejsca zamieszkania dzieci, a rodzice są nie tylko mile widzianymi gośćmi, ale mają duży wpływ na działalność placówki.
Mądra edukacja
Podstawą edukacji jest rozwój. Każde dziecko jest inne, rozwija się w innym tempie, ma inne potrzeby i talenty. Małe Przedszkola pracują metodą projektów badawczych, które obejmują cztery podstawowe elementy rozwoju i uczenia się dzieci: wiedzę, umiejętności, dyspozycje i uczucia. Rola nauczyciela polega na poznaniu dzieci, zaprzyjaźnieniu się z nimi, inspirowaniu ich aktywności twórczej, wspomaganiu rozwoju, pomaganiu w pokonywaniu barier i deficytów. Nauczyciele stale doskonalą swój warsztat pracy, realizują ścieżki rozwoju zawodowego.
Jak w rodzinie
Dzięki grupie zróżnicowanej wiekowo, dzieci przebywają w środowisku zbliżonym do naturalnego. Mniejsze przedszkola obejmują jedną grupą wszystkie dzieci. Jeśli jest więcej grup, zalecamy podział na dzieci młodsze i starsze jedynie podczas niektórych zajęć edukacyjnych (język obcy, zajęcia konstrukcyjne). Natomiast zabawa i realizacja projektów badawczych odbywają się wspólnie. Dzieci zawsze powinny przebywać pod opieką dwóch osób dorosłych: nauczyciela wychowawcy i asystenta, którym może być również rodzic.
Dostępność
Małe Przedszkola działają początkowo przez 3 godziny dziennie i są dla rodziców bezpłatne. Wydłużenie czasu pracy przedszkola wiąże się z wprowadzeniem czesnego. Dlatego wypracowaliśmy szereg rozwiązań, aby opłaty nie były barierą w dostępie do edukacji: zniżki dla rodzeństwa, możliwości odpracowania czesnego, dofinansowanie posiłków przez OPS, bezpłatne pakiety edukacyjne. Organizacja pozarządowa prowadząca Małe Przedszkole może pozyskiwać na ten cel środki z darowizn, grantów, działalności gospodarczej i in. Małe Przedszkola w Jeziórku i Gabryelinie obecnie są placówkami publicznymi, bezpłatnymi w zakresie 5 – godzinnego pobytu dziecka. Za każdą kolejna godzinę rodzice płaca 1 złotówkę.
W systemie oświaty
Małe Przedszkola działają w formie przedszkoli, punktów przedszkolnych lub zespołów wychowania przedszkolnego zarówno jako placówki publiczne i niepubliczne. Na mocy ustawy o systemie oświaty podlegają nadzorowi kuratoriów oświaty i otrzymują dotację z budżetów gminnych.
Duża rola rodziców
Małe Przedszkola powstają zazwyczaj z inicjatywy rodziców (czasem lokalnych środowisk, sołtysów, stowarzyszeń), którzy następnie je prowadzą lub aktywnie wspierają, działając w stowarzyszeniu i radzie rodziców. MP swoją formę i organizację dostosowują do potrzeb i możliwości rodzin zamieszkujących okolicę. Małe Przedszkole jest miejscem integracji rodziców, którzy korzystając z sali przedszkolnej, poza godzinami pracy placówki, mogą w niej organizować zajęcia dla starszych dzieci (świetlicowe, sportowe, projekty badawcze itp.) lub dla dorosłych (gimnastyka dla mam, klub dobrej książki).
Stopniowy rozwój
Nastawienie na współpracę
Małe Przedszkola położone w pobliżu powinny utrzymywać ścisły kontakt i pomagać sobie. Współpraca wpływa na zmniejszenie kosztów wycieczek i imprez, ułatwia zatrudnienie kadry, organizację zajęć dodatkowych, opieki specjalistycznej i szkoleń personelu. Przedszkola mogą wspólnie zadbać o promocję i występować o granty. Nauczyciele mają możliwość utworzenia grupy wsparcia i wymiany doświadczeń. W niektórych rejonach, tak jak w Zalesiu Górnym, może z czasem, ukształtować się sieć punktów przedszkolnych z jednym centrum metodyczno-organizacyjnym.